سوهان گزی شهر اصفهان ، شیرینی خوشمزه و اصیل
آنچه در این مقاله می خوانید...
مقدمهتاریخچه سوهانسوهان گزیخواص یافت شده درسوهان گزیانواع سوهان گزیعسلیکنجدیگلنازکبادامیسوهان گزی
مقدمه
سوهان گزی، یکی از محبوب‌ترین و مقوی‌ترین شیرینی‌های سنتی ایران است، که از مواد مغذی مانند جوانه گندم، زعفران، هل، کره، آرد، زرده تخم مرغ، پسته و گلاب و گز درست شده است. تولید آن به روش سنتی و بدون مواد نگهدارنده است. هر یک از این مواد اولیه شامل بسیاری از خواص دارویی و غذایی است که سوهان را از شیرینی‌های دیگر متمایز می‌کند. بنایراین سوهان گزی شهر اصفهان را میتوان به عنوان یک میان وعده عالی، خوشمزه و مغذی در طول روز استفاده کرد.
تاریخچه سوهانسوهان گزی
تولید اولین سوهان به عصر قاجار در شهر قم نسبت داده می‌شود؛ سوهانی که که در سال‌های ۱۲۸۸ تا ۱۲۹۳ هجری خورشیدی زمانی که قرار بود صحن حضرت معصومه در شهر مقدس قم افتتاح گردد، پخته شد. حکمای قم اقدام به برگزاری مراسم زیبایی جهت افتتاح به عمل آوردند و قرار بود ناصرالدین شاه خود برای افتتاح حاضر شود ولی بر اساس ضروریات زمانه به خصوص مسائل امنیتی آن زمان، ناصر الدین شاه جانشینی (رئیس ایل قاجار) را به جای خود جهت مراسم افتتاح به قم فرستاد.
در زمان برپایی مراسم با توجه به آداب و رسوم آن دوره هر یک از بزرگان شهر جهت احترام هدایایی را به نماینده شاه ارائه کردند و در این بین یکی از افراد بنام ملاابراهیم شماعی جهت پیشکش حلوایی که به آن شکر افزوده شده بود به رئیس ایل قاجار که نماینده شاه هم بود تقدیم کرد که ایشان پس از صرف ناهار این شیرینی را میل نمود که با ذائقه‌اش خوش آمد و با توجه به گفته‌ها ایشان عنوان کردند که این شیرینی مانند سوهانی که آهن را می‌برد، غذای مرا برید و پایین برد. سوهان گزی شهر اصفهان بعد ها با اضافه شدن گز، ساخته شد. او درخواست نمود که از این شیرینی خوش طعم برای شاه با خود خواهد برد.
خواص یافت شده درسوهان گزی
سوهان به دلیل اینکه از جوانه گندم درست می‌شود، جوانه‌ی گندم پروتئین زیادی دارد و منبع بسیار خوبی از ویتامین‌ها و مواد معدنی به ویژه ویتامین‌های B، E و C است. علاوه بر این، عناصر فسفر، کلسیم و منیزیم دارد، بنابراین خاصیت اصلی سوهان در جوانه گندم آن است.
در دوران باستان از جوانه گندم برای جلوگیری از پوکی استخوان، از بین بردن عفونت در خون و رشد و نمو کودکان و تقویت بدن زنان پس از زایمان استفاده می‌شد و به عنوان آرامبخش اعصاب و روان مورد استفاده قرار می‌گرفت. جوانه گندم موجود در این محصول به دلیل قندهای طبیعی باعث ذخیره انرژی در ماهیچه‌ها و بهبود عملکرد عضلات می‌شود و از خستگی و بی حالی جلوگیری می‌کند. برای تهیه سوهان گزی شهر اصفهان از کره یا روغن‌های گیاهی استفاده می‌شود.
اضافه کردن چربی حیوانی به این نوع حلوا باعث افزایش کالری آن و افزایش کیفیت، مزه، بو، و ماندگاری محصول می‌شود. البته، در بین چربی‌ها ، کره طعم قابل ملاحظه تری دارد و هنگامی که با هل و شکر پخته می‌شود، مزه خوب‌تری می‌دهد، اما فراموش نکنید که کره باعث افزایش کلسترول، چربی‌های بد و همچنین وزن شما می‌شود.
شکر همچنین در صنعت پخت این شیرینی استفاده می‌شود، و باعث بهبود رنگ و مزه‌ی سوهان می‌شود. تخم مرغ‌ها به دلیل داشتن پروتئین، چربی و انواع ویتامین‌ها، ارزش غذایی محصول را افزایش می‌دهند و منجر به تردی بیشتر سوهان می‌شوند.
از زعفران نیز در پخت این نوع شیرینی استفاده می‌شود. زعفران سرشار از دو کاروتنوئید مهم، یعنی کروسین، و کروستین است.
شواهد بالینی نشان می‌دهد که برخی از کاروتنوئیدها ممکن است اثرات ضد توموری قوی داشته باشند، همچنین زعفران میتواند به عنوان یک ماده شیمیایی پیشگیری کننده سرطان عمل کند.
انواع سوهان گزی
عسلی
این نوع از سوهان مثل سوهان گزی شهر اصفهان ، میتواند به صورت لقمه و با استفاده از انواع آجیل‌های مختلف تهیه شود. از این سوهان به عنوان شیرینی در پذیرایی و عیدها استفاده می‌شود که بسیار معروف و خوش طعم است.
در تهیه‌ی این نوع از سوهان علاوه بر مواد اولیه رایج در سوهان، از عسل و زعفران نیز استفاده می‌شود و از کنجد میتوان برای تزئین سطح ان استفاده کرد.
کنجدی
این نوع سوهان ایرانی، یکی از انواع پرکالری سوهان است. سوهان کنجد یکی از شیرینی‌های خون‌ساز و پرانرژی است که علاوه بر دانه کنجد، مواد مغذی مانند عسل و چهارمغز نیز در ترکیبات آن یافت می‌شود و میتواند یک میان وعده غنی و پرکالری برای شما باشد. این نوع شیرینی خشک و شکننده نیست و به راحتی قابل استفاده است.
اگرچه ضخامت آن در مارک‌های مختلف متفاوت است. همچنین ممکن است از انواع مغزهای خوراکی یا ادویه‌های سرخ شده با کنجد استفاده شود. اگرچه این سوهان میتواند برای شما مفید باشد، اما توصیه می‌شود به دلیل عوارض جانبی قند و چربی، در مصرف آن زیاده‌روی نکنید. با این حال سوهان گزی اصفهان کالری کمتری دارد.
گلنازک
این نوع از سوهان از انواع شناخته شده ترین و قدیمی‌ترین این حلوا است. در تهیه این نوع از سوهان علاوه بر آرد گندم، شکر و روغن، از مواد دیگری مثل مالت گندم، گل رز و روغن حیوانی استفاده می‌شود. برای طبخ این نوع سوهان، از روش‌های سنتی اولیه استفاده می‌شود.
بادامی
در تهیه این سوهان از پسته و بادام زیاد به همراه شکر، روغن، عسل و زعفران استفاده می‌شود. هنگام خرید این نوع از سوهان، لازم است به کیفیت بالای آن توجه شود. زیرا تهیه این نوع از سوهان نسبتاً دشوار بوده و ممکن است محصول نهایی تلخ باشد.
به یاد داشته باشید که برای حفظ تردی و جلوگیری از سفتی بیش از حد و از بین رفتن طعم اصلی، این نوع از سوهان را در ظروف دردار نگه داری کنید. سوهان بادامی یکی از کم کالری ترین نوع سوهان است و برای افرادی که رژیم دارند بسیار مناسب است و از نظر قند و شکر میتوان با نگرانی کمتری ان را استفاده کرد.
سوهان گزی
نوع دیگری از سوهان، سوهان گزی شهر اصفهان است. علاوه بر مواد اولیه رایج که در پخت سایر سوهان‌ها استفاده می‌شود در این سوهان از ترنجبین، شیر، خلال بادام و سایر مواد افزودنی گیاهی در ترکیبات آن استفاده می‌شود. سوهان گزی یکی از جدیدترین و خوشمزه‌ترین انواع این شیرینی سنتی است که ترکیبی از سوهان و گز اصفهان است و سرشار از پروتئین، ویتامین و مواد معدنی است که باعث بهبودی اعصاب و روان می‌شود.
همچنین به دلیل داشتن قند طبیعی، انرژی زا و عضلانی است. علاوه بر این، این نوع از سوهان باعث رفع خستگی و بی حالی می‌شود. سوهان‌های گزی در ابتدا به صورت کیلویی و یک جا عرضه می‌شدند اما این روش پس از مدتی تقریباً منسوخ شد و تولیدکنندگان بسته‌های مختلفی را برای این محصول در نظر گرفتند.
بسته بندی سوهان گزی باید در یک شکل مناسب باشد تا کیفیت و طعم این سوهان فوقالعاده حفظ شود.
محصولات مرتبط :
مقالات مرتبط :
